İnternet Hakkında Genel Bilgiler

İNTERNET HAKKINDA GENEL BİLGİLER
Internet: Dünya üzerinde bulunan birbirinde farklı büyüklükteki yerel bilgisayar ağlarının birbirine bağlayan bilgisayar ağıdır. Kısaca ağların ağı olarak tanımlanmaktadır.
Internet'e üniversiteler, araştırma kurumları, kamu kuruluşları, ticari kuruluşlar bağlıdır.
Bir bilgisayar ağının görevi; kaynakların (ör: yazıcı) ve dosyaların paylaşılmasını ve ağ üzerindeki kişilerin haberleşmelerini sağlamaktır. Bir ağ üzerindeki kişiler aynı dosyayı birlikte kullanabilirler. Birbirlerine bilgi alışverişinde bulunabilirler. Yazıcı ve fax-modem, CD Sürücüyü birlikte kullanabilirler.
Internet ise dünyadaki bilgisayarların telefon kabloları aracılığıyla birbirine bağlandığı ağdır.
İşlevi, üretilen her türlü bilginin saklanması, paylaşılması ve kolay erişimidir. Internet teknolojisi yardımıyla bilgiler insanlara kolay, ucuz, hızlı ve güvenli bir şekilde erişebilmektedir.
Internet,
Dünya çapında bir kütüphanedir.
Büyük bir bilgisayar ve iletişim ağıdır.
Fikirlerin paylaşıldığı bir demokrasi platformudur.
İnsan hayatını kolaylaştırıcı (banka, alışveriş, dergi, gazete, TV hizmetleri) yönleri vardır.
Çift yönlü bilgi aktarımı yapılabilmektedir.
Internet birbirinden çok farklı donanım (PC, Macintosh,…) ve yazılım (İşletim Sistemleri:UNIX, LINUX, DOS, WINDOWS, MOS, OS/2… ) özelliklere sahip olan bilgisayarların birbiriyle iletişim içinde bulunmasını sağlamaktadır.
Internetin sahibi yoktur (kimse denetleyemez.)
Internetin çatısını üniversiteler, kamu kurumları ve ticari kuruluşların bilgisayarları oluşturmaktadır. Kullanıcılar internete bu kurumlardan aldıkları hizmet aracılığıyla erişirler. Bu kurum ve kuruluşlar bilgisayarlarını hiç kapatmazlar. Bu bilgisayarlara sunucu denilmektedir.
Genellikle, ofis ve evlerdeki kullanıcılar (istemci) bilgisayarlarına taktıkları fax-modem ile telefon hatları üzerinden sunuculara ulaşmaktadır.
Internetin Hizmetleri:
1. e-mail: @ elektronik posta: hızlı, ucuz ve güvenli (?!) bir şekilde haberleşme olanağı
2. www / WorldWideWeb: Hiper media (çoklu ortam: şekil, grafik, resim, yazı, ses, görüntü, müzik..) yardımıyla Hyper Text (içiçe-çapraz sayfalar) kullanımı sağlar.
3. Newsgroups (Haber Grupları): Herhangi bir konu üzerine dünyada tartışma olanağı sağlar.
news.akdenizk.com.tr, news.ato.org.tr, news.bir.net.tr, news.cenajans.com.tr, news.dominet.com.tr, news.egenet.com.tr, news.escortnet.com, news.farmanet.com.tr, news.ges.net.tr, news.global-one.net.tr, news.kaynet.com.tr, news.mayanet.com.tr, news.metu.edu.tr, news.netone.com, news.netone.net.tr, news.raksnet.com.tr, news.sim.net.tr, news.superonline.com, news.tb.net.tr, news.tru.net.tr, news.turknet.com.tr, news.unimedya.net.tr, news.verisoft.com.tr, news.vol.com
4. Ftp: File Transfer Protocol: İnternete bağlı iki bilgisayar arasında ve dosya arşivlerinin bulunduğu bilgisayarlara girerek oradaki dosyaları kişisel bilgisayara aktarma olanağı sağlar. Ağ üzerinden dosya göndermenin yoludur. Dosyaların saklandığı sitelere ftp siteleri denir. FTP sitelerinin adresleri ftp:// ile başlar.
5. Gopher: Farklı bilgisayarlardaki metinlerin ve diğer dosyaların bulunmasını ve aktarılmasını sağlar
6. IRC: Internet Relay Chat: Internet ve klavye yardımıyla gerçek zamanlı sohbet etme.
7. Telnet:
8. Archie: Archie Server, tüm dünyadaki FTP Server'larının içeriklerini kapsayan bir veri bankası vardır.
Internete bağlı bilgisayarlar üzerinde farklı yazılım türleri bulunmaktadır.
· Bunlar:
· Herkese açık yazılımlar (Public Domain): Bu yazılımları yazanlar, programların sınırsız kopyalanmasına ve kullanılmasına izin verirler. Programın aslının değiştirilmemesini isteyebilirler. Programlarının üçüncü kişilere parayla satılmasını istemezler. Ayrıca, alınan dosya başka bir yerde kullanılacaksa yazarına bildirilmesi istenmektedir.
Paylaşılabilir Yazılımlar (Shareware): Kullanıcı yazılımı belirli bir süre kullanmakta (1 hafta, 15 gün, 1 ay…) eğer beğenirse satın almaktadır. Bu tür yazılımlar ucuzdur. Bu tür yazılımlar farklı özelliklere sahip olabilmektedir.
·
Bazı yazılımların deneme süresi bitmesine rağmen kullanılabilirler. Programın açılışında veya kullanırken bu programın kayıtlı bir yazılım olmadığını belirten mesajlar gelir. Örneğin: winzip
Bazı yazılımlar deneme süresi sonucunda kullanılamazlar.
Bazı yazılımların deneme süresince tüm özellikleri kullanılmayabilir. Belirli bir miktar para ödedikten sonra tüm özelliklerine sahip olunabilir.
http://www.download.com
http://www.cnet.com
http://www.zdnet.com
http://www.freeware.com
http://www.shareware.com
Deneme Yazılımları (Tryware): Geliştirilmiş bir yazılımın tanıtım amacıyla piyasaya sürdüğü, sınırlı olarak kullanılabilen yazılımlardır.
Yama Yazılımları (Patch): Bir yazılımın, eksik yönlerinin saptanıp düzeltip güncellemek amacıyla piyasaya sürülen yazılımlardır.
Posta kartı programları (Postcardware): Belirli günleri kutlamak amacıyla hazırlanan posta kartı yazılımlarıdır. http://www.bluemountain.com/index.html,
Internet üzerinde bulunan yazılım türlerine örnekler: Programlar, ders yazılımları, video, müzik yayınları, oyunlar, belgeler, tanıtım ve propaganda yayınları, dergi, gazete, radyo ve TV yayınları, kitaplar, hobiler, mali konular.
··
Web Adresleri
Internet’te bilgisayarların birbirlerini bulmaları için her ana bilgisayara bir adres verilmiştir. Bu adreslere
IP (Internet Protokol) numarası denilmektedir. Bu numaralar 4 bölümden oluşmakta, her bölüm nokta ile birbirinden ayrılmaktadır. 144.144.144.144 gibi. Bu sayıları kullanarak bilgisayarlara erişmek mümkündür.
Fakat bu sayıların anımsanması güç olduğundan her bilgisayara anamakina/alan (domain) adı denilen bir isim verilmiştir.
Bu isimler dört bölümden oluşmuştur:
Internet adreslerinin yazım biçimi:
Servis ismi
Kullanıcının bulunduğu kuruluş ismi
Kuruluş çeşidi
Ülke kısaltması
www
ftp
Web
Gopher
tubitak
meb
basbakanlik
metu (Ortadoğu Teknik Üniversitesi)
hun (Hacattepe Ün)
bilkent
milliyet
hurriyet
cumhuriyet
sabah
ntv
pcworld
gov: Hükümet kuruluşları
tr: Türkiye
edu: Eğitim kurumları (üniversiteler gibi)
Ülke kısaltması yoksa ABD
k-12: ilk ve ortaöğretim kuruluşları
ca: Kanada
org: Ticari olmayan, kar amacı gütmeyen kuruluşlar
fr: Fransa
com: Ticari kuruluşlar
it: İtalya
Mil: Askeri kuruluşlar
de: Almanya
Net: Servis Sunucuları (Internet Servis Sağlayıcıları gibi)
nl:Hollanda
Ac: Akademik kuruluşlar (bazı ülkelerde edu yerine)
gr: Yunanistan
Int: Uluslararası organizasyonlar, kuruluşlar
nl: Hollanda
Örnek adresler:
www.tbmm.gov.tr
Resmi Kurum
www.ankara.edu.tr
Üniversite
www.egitimsen.org
Sendika
www.pcmagazine.com.tr
Kar amacı güven ticari kuruluş
www.genelkurmay.mil.tr
Askeri
www.tr-net.net.tr
Servis Sunucu


Elektronik Posta (e-posta, e-mail)Bilgisayardan bilgisayara haberleşmenin adıdır. Bilgisayar ağlarında, e-posta ile mesaj gönderme kullanılmaya başlandığında, mesajlar düz yazı (text) biçiminde idi. Günümüzde, mesajların içeriğinde, yazıdan başka resim, ses, video görüntü de bulunabilmektedir.
e-posta ucuz ve hızlıdır. Bir mesaj, bir kaç dakikada ve şehir içi telefon ücreti kadar bir para karşılığında gitmektedir.
e-postanın gönderilmesi için e-posta adresi kullanılır. e-posta adresi @ işaretinin ayırdığı iki bölümden oluşmaktadır. @ işaretinin sol tarafına kullanıcı adı, sağ tarafına servis adı yazılır.
ör: ozeldemirler@superonline.com adresindeki ozeldemirler kullanıcı adını, superonline.com de servis adını belirtmektedir.
e-posta göndermek için elektronik posta gönderme progr¤¤¤¤¤ ihtiyaç vardır. Netscape Communicator ve Internet Explorer programlarının e-posta programları olduğu ile Foxpro, Eudora ve Pine (Telnet) gibi e-posta yazılımları da bulunmaktadır.
e-posta göndermek için internet bağlantısının sağlanmış olması gerekmektedir. Bu bağlantı sağlandıktan sonra e-posta programını kullanarak; istenirse gelen e-postalar okunur; istenirse mesaj yazılıp gönderilir. e-posta ile bir mesajı birden fazla kişiye göndermek mümkündür.
e-posta mesajlarını yazarken uyulması ve dikkat edilmesi gerekli bazı kurallar vardır.
· e-posta mesajlarını yazarken Türkçe karakterler (ç,Ç,ş,Ş,ğ,Ğ,ı,İ,ö,Ö,ü,Ü) kullanılmamalıdır.
Çünkü internete bağlı tüm bilgisayarlar Türkçe karakterleri okumaz. Özellikle yurtdışına gönderilen mesajlarda bu kurala titizlikle uymak gerekir.
· e-posta mesajlarını yazarken büyük harfle kullanmayınız. Büyük harf, bağırmak, kükremek, parlamak anlamındadır.
· e-posta mesajları kısa ve öz olmalıdır. Karşınızdaki kişinin mesajlarınızı kendi bilgisayarına almak için telefon parası ödemek zorunda olabileceğini düşününüz.
· Bir kişiye gereksiz ve çok fazla sayıda mesaj göndermeyiniz.
· Mesajlarınızı yazım ve görgü kurallarına uygun yazınız.
· Yazdığınız mesajın içeriğine uygun başlıklar kullanınız.
· Mesajlarda gerçek isim ve e-posta adresini kullanınız.
· Bir mesaja yanıt verirken mesajın gerektiği kadar kısmını kullanın.
· Mesajlarda kısaltma kullanmayın.
· Bir mesaja kızdığınızda hemen yanıt yazmayın.
· Hergün, mesaj gelip gelmediğini kontrol edin.
· Gereksiz mesajları posta kutunuzdan silin.
· Gizli bilgilerinizi (bankamatik şifresi, e-posta adresi şifresi) e-postanıza yazmayınız.
· Mesaj göndereceğiniz kişinin adresini, mesajı göndermeden önce kontrol ediniz.
Özellikle, arkadaşınıza diye gönderdiğiniz mesajı bir listeye göndermemeye dikkat ediniz.
· Size gelen dosya ve programları virüs kontrolünden geçirdikten sonra kullanınız.
· Size gelmeyen mesajları okumayınız.
· e-posta şifrenizi kimseye vermeyiniz.
· e-posta şifrenizi zaman zaman değiştiriniz (1-2 ay)

İnternet'in Tarihi:
Amerikan Federal Hükümeti Savunma Bakanlığı'nın araştırma ve geliştirme kolu olan Savunma İleri Düzey Araştırma Projeleri Kurumu'na (DARPA- Defence Advanced Research Project Agency) dayanır. 1969'da çeşitli bilgisayar bilimleri ve askeri araştırma projelerini desteklemek için Savunma Bakanlığı ARPANET adında Paket Anahtarlamalı Ağ'ı oluşturmaya başladı. Bu ağ, ABD'deki üniversite ve araştırma kuruluşlarının değişik tipteki bilgisayarlarını da içererek büyüdü. 1973 yılında, ağ için bir protokol seti geliştirmek amacıyla Stanford Üniversitesi'nde - daha sonra BBN'in ve University College, London'ın da dahil olduğu - bir İnternetworking projesi başlatıldı. 1978'e kadar 'İletim Kontrol Protokolu’nun (TCP - Transmission Control Protocol) dört uyarlaması geliştirildi ve denendi. 1980'de bu küme sabitleşti ve ARPANET'e baglı bilgisayarlar arasındaki iletişimi kolaylaştırdı. 1983'te tüm ARPANET kullanıcıları İletim Kontrol Protokolu/İnternet Protokolu (TCP/IP Transmission Control Protocol/İnternet Protocol) olarak bilinen yeni protokole geçiş yaptılar. O yıl TCP/IP, ARPANET'i de içeren Savunma Bakanlığı İnternet'inde kullanılmak üzere standartlaştırıldı.
ARPANET 1990 Haziran'ında kullanımdan kaldırıldı. Yerini ABD, Avrupa, Japonya ve Pasifik ülkelerinde ticari ve hükümet işletimindeki omurgalar (backbone) aldı. ARPANET'in kaldırılmasına rağmen, TCP/IP protokolü kullanılmaya devam etti ve gelişti.
İnternet, birçok bilgisayar sistemini TCP/IP protokolü ile birbirine bağlayan dünya çapında yaygın olan ve sürekli büyüyen bir iletişim ağıdır. Kısaca, "ağların ağı" olarak da tanımlanmaktadır. Bu ağı üniversiteler, okullar, araştırma kurumları, devlet kurumları, ticari kuruluşlar, sivil toplum örgütleri ve kişiler oluşturmaktadır.
İnternet'de temel işleyiş ve nesne değişim mekanizmaları dağıtık hesaplama ve istemci/sunucu modeline göre çalışmaktadır. Yaygın modelde istemci belirli bir protokole göre sunucu makineye arzu edilen elektronik nesneyle ilgili isteğini iletmekte, sunucu makine de yapılan isteği işleme koyup, sonucu istemci makineye göndermektedir.
İnternet, teknik olarak, TCP/IP protokolü ile desteklenen pek çok servis sunar. Örnek olarak, İnternet erişimi olan bir kullanıcı, eğer kendisine yetki verilmişse, İnternete bağlı diğer herhangi bir bilgisayardaki bilgilere erişebilir, onları kendi bilgisayarına alabilir, kendi bilgisayarından da İnternet erişimi olan başka bir bilgisayara dosya/bilgi gönderebilir. Bu özellik, dosya transfer protokolü olarak bilinir. Benzer şekilde, İnternet uzerindeki kullanıcılar birbirlerine elektronik posta gönderebilirler.
Türkiye'de İnternet
Türkiye İnternet'e Nisan 1993'ten beri bağlıdır. İlk bağlantı ODTÜ'den gerçekleştirilmiştir. 64kbit/san hızında olan bu hat, çok uzun bir süre, tüm ülkenin tek çıkışı olmuş; Ege Üniversitesi'nden olan bağlantı ise, 1994 başlarında, 64kbit/san. hızı ile gerçekleştirilmiştir. Ardından sırayla, Bilkent Ün.(1995 Eylül), Boğaziçi Üniv. (1995 Kasım) ve İTÜ (1996 Şubat) bağlantıları gerçekleşmiştir